“不如下游乎清波”的意思及全诗出处和翻译赏析

āi shí mìng
哀时命

āi shí mìng zhī bù jí gǔ rén xī, fū hé yǔ shēng zhī bù gòu shí!
哀时命之不及古人兮，夫何予生之不遘时！
wǎng zhě bù kě bān yuán xī, lái zhě bù kě yǔ qī.
往者不可扳援兮，徠者不可与期。
zhì hàn hèn ér bù chěng xī, zhù zhōng qíng ér shǔ shī.
志憾恨而不逞兮，杼中情而属诗。
yè jiǒng jiǒng ér bù mèi xī, huái yǐn yōu ér lì zī.
夜炯炯而不寐兮，怀隐忧而历兹。
xīn yù yù ér wú gào xī, zhòng shú kě yǔ shēn móu!
心郁郁而无告兮，众孰可与深谋！
kǎn chóu cuì ér wěi duò xī, lǎo rǎn rǎn ér dǎi zhī.
欿愁悴而委惰兮，老冉冉而逮之。
jū chǔ chóu yǐ yǐn yuē xī, zhì chén yì ér bù yáng.
居处愁以隐约兮，志沉抑而不扬。
dào yōng sè ér bù tōng xī, jiāng hé guǎng ér wú liáng.
道壅塞而不通兮，江河广而无梁。
yuàn zhì kūn lún zhī xuán pǔ xī, cǎi zhōng shān zhī yù yīng.
愿至昆仑之悬圃兮，采锺山之玉英。
lǎn yáo mù zhī diàn zhī xī, wàng láng fēng zhī bǎn tóng.
揽瑶木之橝枝兮，望阆风之板桐。
ruò shuǐ gǔ qí wéi nán xī, lù zhōng duàn ér bù tōng.
弱水汩其为难兮，路中断而不通。
shì bù néng líng bō yǐ jìng dù xī, yòu wú yǔ yì ér gāo xiáng.
势不能凌波以径度兮，又无羽翼而高翔。
rán yǐn mǐn ér bù dá xī, dú xǐ yǐ ér páng yáng.
然隐悯而不达兮，独徙倚而彷徉。
chàng chǎng wǎng yǐ yǒng sī xī, xīn yū zhěn ér zēng shāng.
怅惝罔以永思兮，心纡轸而增伤。
yǐ chóu chú yǐ yān liú xī, rì jī jǐn ér jué liáng.
倚踌躇以淹留兮，日饥馑而绝粮。
kuò bào jǐng ér dú yǐ xī, chāo yǒng sī hū gù xiāng.
廓抱景而独倚兮，超永思乎故乡。
kuò luò jì ér wú yǒu xī, shuí kě yǔ wán cǐ yí fāng?
廓落寂而无友兮，谁可与玩此遗芳？
bái rì wǎn wǎn qí jiāng rù xī, āi yú shòu zhī fú jiāng.
白日晼晼其將入兮，哀余寿之弗将。
chē jì bì ér mǎ bà xī, jiǎn zhān huái ér bù néng xíng.
车既弊而马罢兮，蹇邅徊而不能行。
shēn jì bù róng yú zhuó shì xī, bù zhī jìn tuì zhī yí dāng.
身既不容于浊世兮，不知进退之宜当。
guān cuī wéi ér qiè yún xī, jiàn lín lí ér cóng héng.
冠崔嵬而切云兮，剑淋离而从横。
yī shè yè yǐ chǔ yǔ xī, zuǒ qū guà yú fú sāng
衣摄叶以储与兮，左袪挂于榑桑；
yòu rèn fú yú bù zhōu xī, liù hé bù zú yǐ sì xíng.
右衽拂于不周兮，六合不足以肆行。
shàng tóng záo ruì yú fú xì xī, xià hé jǔ yuē yú yú táng.
上同凿枘于伏戏兮，下合矩矱于虞唐。
yuán zūn jié ér shì gāo xī, zhì yóu bēi fū yǔ tāng.
原尊节而式高兮，志犹卑夫禹汤。
suī zhī kùn qí bù gǎi cāo xī, zhōng bù yǐ xié wǎng hài fāng.
虽知困其不改操兮，终不以邪枉害方。
shì bìng jǔ ér hǎo péng xī, yī dòu hú ér xiāng liàng.
世并举而好朋兮，壹斗斛而相量。
zhòng bǐ zhōu yǐ jiān pò xī, xián zhě yuǎn ér yǐn cáng.
众比周以肩迫兮，贤者远而隐藏。
wèi fèng huáng zuò chún lóng xī, suī xī chì qí bù róng.
为凤皇作鹑笼兮，虽翕翅其不容。
líng huáng qí bù wù zhī xī, yān chén cí ér xiào zhōng.
灵皇其不寤知兮，焉陈词而效忠。
sú jí dù ér bì xián xī, shú zhī yú zhī cóng róng?
俗嫉妒而蔽贤兮，孰知余之从容？
yuàn shū zhì ér chōu féng xī, yōng jù zhī qí jí xiōng?
愿舒志而抽冯兮，庸讵知其吉凶？
zhāng guī zá yú zèng guī xī, lǒng lián yǔ mèng jū tóng gōng.
璋珪杂于甑窐兮，陇廉与孟娵同宫。
jǔ shì yǐ wéi héng sú xī, gù jiāng chóu kǔ ér zhōng qióng.
举世以为恆俗兮，固将愁苦而终穷。
yōu dú zhuǎn ér bù mèi xī, wéi fán mèn ér yíng xiōng.
幽独转而不寐兮，惟烦懑而盈匈。
hún miǎo miǎo ér chí chěng xī, xīn fán yuān zhī chōng chōng.
魂眇眇而驰骋兮，心烦冤之忡忡。
zhì kǎn hàn ér bù dàn xī, lù yōu mèi ér shén nán.
志欿憾而不憺兮，路幽昧而甚难。
kuài dú shǒu cǐ qū yú xī, rán kǎn qiè ér yǒng tàn.
塊独守此曲隅兮，然欿切而永叹。
chóu xiū yè ér wǎn zhuǎn xī, qì guàn fèi qí ruò bō.
愁修夜而宛转兮，气涫沸其若波。
wò jī jué ér bù yòng xī, cāo guī jǔ ér wú suǒ shī.
握剞劂而不用兮，操规矩而无所施。
chěng qí jì yú zhōng tíng xī, yān néng jí fū yuǎn dào?
骋骐骥于中庭兮，焉能极夫远道？
zhì yuán yòu yú líng kǎn xī, fū hé yǐ zé qí jié qiǎo?
置援狖于棂槛兮，夫何以责其捷巧？
sì bǒ biē ér shàng shān xī, wú gù zhī qí bù néng shēng.
驷跛鳖而上山兮，吾固知其不能陞。
shì guǎn yàn ér rèn zāng huò xī, hé quán héng zhī néng chēng?
释管晏而任臧获兮，何权衡之能称？
jùn lù zá yú zōu zhēng xī, jī péng shǐ yǐ shè gé.
箟簬杂于黀蒸兮，机蓬矢以射革。
fù yán hé yǐ zhàng chǐ xī, yù shēn yào ér bù kě dé.
负檐荷以丈尺兮，欲伸要而不可得。
wài pò xié yú jī bì xī, shàng qiān lián yú zēng yì.
外迫胁于机臂兮，上牵联于矰隿。
jiān qīng cè ér bù róng xī, gù xiá fù ér bù dé xī.
肩倾侧而不容兮，固陿腹而不得息。
wù guāng zì tóu yú shēn yuān xī, bù huò shì zhī chén gòu.
务光自投于深渊兮，不获世之尘垢。
shú kuí cuī zhī kě jiǔ xī, yuàn tuì shēn ér qióng chù.
孰魁摧之可久兮，愿退身而穷处。
záo shān yíng ér wèi shì xī, xià bèi yī yú shuǐ zhǔ.
凿山楹而为室兮，下被衣于水渚。
wù lù méng méng qí chén jiàng xī, yún yī fěi ér chéng yǔ.
雾露濛濛其晨降兮，云依斐而承宇。
hóng ní fēn qí zhāo xiá xī, xī yín yín ér lín yǔ.
虹霓纷其朝霞兮，夕淫淫而淋雨。
chāo máng máng ér wú guī xī, chàng yuǎn wàng cǐ kuàng yě.
怊茫茫而无归兮，怅远望此旷野。
xià chuí diào yú xī gǔ xī, shàng yāo qiú yú xiān zhě.
下垂钓于溪谷兮，上要求于仙者。
yǔ chì sōng ér jié yǒu xī, bǐ wáng qiáo ér wèi ǒu.
与赤松而结友兮，比王侨而为耦。
shǐ xiāo yáng xiān dǎo xī, bái hǔ wèi zhī qián hòu.
使枭杨先导兮，白虎为之前後。
fú yún wù ér rù míng xī, qí bái lù ér róng yǔ.
浮云雾而入冥兮，骑白鹿而容与。
hún zhēng zhēng yǐ jì dú xī, mì cú wǎng ér bù guī.
魂眐眐以寄独兮，汨徂往而不归。
chù zhuō zhuō ér rì yuǎn xī, zhì hào dàng ér shāng huái.
处卓卓而日远兮，志浩荡而伤怀。
luán fèng xiáng yú cāng yún xī, gù zēng jiǎo ér bù néng jiā.
鸾凤翔于苍云兮，故矰缴而不能加。
jiāo lóng qián yú xuán yuān xī, shēn bù guà yú wǎng luó.
蛟龙潜于旋渊兮，身不挂于罔罗。
zhī tān ěr ér jìn sǐ xī, bù rú xià yóu hū qīng bō.
知贪饵而近死兮，不如下游乎清波。
níng yōu yǐn yǐ yuǎn huò xī, shú qīn rǔ zhī kě wèi.
宁幽隐以远祸兮，孰侵辱之可为。
zi xū sǐ ér chéng yì xī, qū yuán chén yú mì luó.
子胥死而成义兮，屈原沉于汨罗。
suī tǐ jiě qí bù biàn xī, qǐ zhōng xìn zhī kě huà.
虽体解其不变兮，岂忠信之可化。
zhì pēng pēng ér nèi zhí xī, lǚ shéng mò ér bù pō.
志怦怦而内直兮，履绳墨而不颇。
zhí quán héng ér wú sī xī, chēng qīng zhòng ér bù chà.
执权衡而无私兮，称轻重而不差。
gài chén gòu zhī wǎng rǎng xī, chú huì lèi ér fǎn zhēn.
摡尘垢之枉攘兮，除秽累而反真。
xíng tǐ bái ér zhì sù xī, zhōng jiǎo jié ér shū qīng.
形体白而质素兮，中皎洁而淑清。
shí yān yù ér bù yòng xī, qiě yǐn fú ér yuǎn shēn.
时猒饫而不用兮，且隐伏而远身。
liáo cuàn duān ér nì jī xī, mò jì mò ér wú shēng.
聊窜端而匿迹兮，嗼寂默而无声。
dú biàn yuān ér fán dú xī, yān fā fèn ér xiáo shū.
独便悁而烦毒兮，焉发愤而筊抒。
shí ài ài qí jiāng bà xī, suì mèn tàn ér wú míng.
时暧暧其将罢兮，遂闷叹而无名。
bó yí sǐ yú shǒu yáng xī, zú yāo yǐn ér bù róng.
伯夷死于首阳兮，卒夭隐而不荣。
tài gōng bù yù wén wáng xī, shēn zhì sǐ ér bù dé chěng.
太公不遇文王兮，身至死而不得逞。
huái yáo xiàng ér pèi qióng xī, yuàn chén liè ér wú zhèng.
怀瑶象而佩琼兮，愿陈列而无正。
shēng tiān zhuì zhī ruò guò xī, hū làn màn ér wú chéng.
生天坠之若过兮，忽烂漫而无成。
xié qì xí yú zhī xíng tǐ xī, jí cǎn dá ér méng shēng.
邪气袭余之形体兮，疾憯怛而萌生。
yuán yī jiàn yáng chūn zhī bái rì xī, kǒng bù zhōng hū yǒng nián.
原壹见阳春之白日兮，恐不终乎永年。