“士之才德盖一国”的意思及全诗出处和翻译赏析

shū yōu fāng tíng
书幽芳亭

shì zhī cái dé gài yī guó, zé yuē guó shì nǚ zhī sè gài yī guó, zé yuē guó sè lán zhī xiāng gài yī guó, zé yuē guó xiāng.
士之才德盖一国，则曰国士；女之色盖一国，则曰国色；兰之香盖一国，则曰国香。
zì gǔ rén zhī guì lán, bù dài chǔ zhī zhú chén ér hòu guì zhī yě.
自古人知贵兰，不待楚之逐臣而后贵之也。
lán gài shén sì hū jūn zǐ, shēng yú shēn shān cóng báo zhī zhōng, bù wéi wú rén ér bù fāng xuě shuāng líng lì ér jiàn shā, lái suì bù gǎi qí xìng yě, shì suǒ wèi" dùn shì wú mèn, bú jiàn shì ér wú mèn" zhě yě.
兰盖甚似乎君子，生于深山丛薄之中，不为无人而不芳；雪霜凌厉而见杀，来岁不改其性也，是所谓“遯世无闷，不见是而无闷”者也。
lán suī hán xiāng tǐ jié, píng jū xiāo ài bù shū, qīng fēng guò zhī, qí xiāng ǎi rán, zài shì mǎn shì, zài táng mǎn táng, shì suǒ wèi hán zhāng yǐ shí fā zhě yě, rán lán huì zhī cái dé bù tóng, shì hǎn néng bié zhī.
兰虽含香体洁，平居萧艾不殊，清风过之，其香霭然，在室满室，在堂满堂，是所谓含章以时发者也，然兰蕙之才德不同，世罕能别之。
yǔ fàng làng jiāng hú zhī rì, nǎi jiǔ jǐn zhī qí zú xìng, gài lán shì jūn zǐ, huì shì shì, dà gài shān lín zhōng shí huì ér yī lán yě.
予放浪江湖之日，乃久尽知其族性，盖兰似君子，蕙似士，大概山林中十蕙而一兰也。
chǔ cí yuē:" yǔ jì zī lán zhī jiǔ wǎn, yòu shù huì zhī bǎi mǔ.
《楚辞》曰：“予既滋兰之九畹，又树蕙之百亩。
" yǐ shì zhī bù dú jīn, chǔ rén jiàn huì ér guì lán jiǔ yǐ.
”以是知不独今，楚人贱蕙而贵兰久矣。
lán huì cóng shēng, chū bù shū yě, zhì qí fā huā, yī gān yī huā ér xiāng yǒu yú zhě lán, yī gān wǔ qī huā ér xiāng bù zú zhě huì, huì zhī suī bù ruò lán, qǐ shì jiāo shā zé yuǎn yǐ.
兰蕙丛生，初不殊也，至其发花，一干一花而香有余者兰，一干五七花而香不足者蕙，蕙之虽不若兰，起视椒榝则远矣。
shì lùn yǐ wéi guó xiāng yǐ, nǎi yuē" dāng mén bù dé bù chú", shān lín zhī shì, suǒ yǐ wǎng ér bù fǎn zhě yé?
世论以为国香矣，乃曰“当门不得不除”，山林之士，所以往而不返者耶？